आजको डिजिटल युगमा, सोशल मिडिया सूचना आदान-प्रदान गर्ने मुख्य माध्यम बनिसकेको छ। स्वास्थ्य र पोषण सम्बन्धी जानकारीहरू पनि विभिन्न प्लेटफर्महरूमा व्यापक रूपमा शेयर गरिन्छन्। तर, हरेक जानकारी वैज्ञानिक रूपमा प्रमाणित हुन्छ भन्ने छैन। गलत जानकारी वा मिथकहरूले धेरैलाई भ्रममा पार्न सक्छ।
यस ब्लगमा, हामी सोशल मिडियामा फैलिएका चर्चित पोषण सम्बन्धी केही मिथकहरू उजागर गर्दै तिनको वास्तविकता के हो भनेर वैज्ञानिक दृष्टिकोणबाट बुझ्ने प्रयास गर्नेछौं।
१. मिथक: खाली पेट कागती पानी पिउँदा तौल घट्छ
सत्य: कागती पानी पिउँदा शरीर हाइड्रेटेड रहन्छ र केही मात्रामा भिटामिन C प्राप्त गर्न सकिन्छ। तर, खाली पेट कागती पानीले तौल घट्छ भन्ने कुरा वैज्ञानिक रूपमा प्रमाणित छैन। तौल घटाउनका लागि संतुलित आहार र नियमित व्यायाम अनिवार्य हुन्छ।
२. मिथक: चिनी पूर्ण रूपमा त्याग्दा शरीर स्वस्थ रहन्छ
सत्य: अत्यधिक चिनीको सेवन स्वास्थ्यका लागि हानिकारक हुन सक्छ, तर प्राकृतिक रूपमा पाइने चिनी (फलफूल, मह, दूध आदि) शरीरका लागि आवश्यक हुन्छ। पूर्ण रूपमा चिनी त्याग्दा शरीरमा ऊर्जा अभाव हुन सक्छ। मुख्य कुरा प्रशोधित चिनीको मात्रा नियन्त्रण गर्नु हो।
३. मिथक: ग्लुटेन-मुक्त खाना सबैका लागि फाइदाजनक हुन्छ
सत्य: ग्लुटेन सेंसिटिभिटी वा सीलिएक रोग भएका मानिसहरूले मात्र ग्लुटेन-मुक्त आहार अपनाउनु पर्दछ। अन्य व्यक्तिहरूका लागि ग्लुटेनयुक्त खाना (जस्तै, गहुँ, जौ, राई) पौष्टिक हुन सक्छ। यदि तपाईंलाई ग्लुटेनबाट कुनै समस्या छैन भने यसलाई हटाउनु आवश्यक छैन।
४. मिथक: राति ८ बजेपछि खाए तौल बढ्छ
सत्य: तौल बढ्नु खाना खाने समयभन्दा पनि कुल क्यालोरी सेवन र शारीरिक गतिविधिमा निर्भर गर्छ। यदि राति धेरै क्यालोरीयुक्त खाना खानुभयो र पर्याप्त व्यायाम गरेनौं भने तौल बढ्न सक्छ। तर, समयभन्दा पनि खानाको गुणस्तर र मात्रा महत्त्वपूर्ण हुन्छ।
५. मिथक: फ्याट (Fat) युक्त खाना अस्वस्थ हुन्छ
सत्य: सबै प्रकारका फ्याट खराब हुँदैनन्। हेल्दी फ्याट (जस्तै, एभोकेडो, नरिवल तेल, बदाम, घिउ) शरीरका लागि आवश्यक हुन्छन्। ट्रान्स फ्याट र अत्यधिक प्रशोधित तेलहरू मात्र स्वास्थ्यका लागि हानिकारक हुन्।
६. मिथक: फलफूलसँगै दूध खानु हुँदैन
सत्य: धेरै मानिसहरूलाई विश्वास छ कि दूध र फलफूल सँगै खानु विषाक्त हुन्छ। यद्यपि, वैज्ञानिक रूपमा यस्तो कुनै प्रमाण छैन। केही फलहरू (जस्तै, अम्लीय फलहरू) दूधसँग मिसाउँदा केही मानिसलाई अपच हुन सक्छ, तर यो सबैका लागि लागू हुँदैन।
७. मिथक: कच्चा खाना (Raw Diet) मात्र खानु स्वास्थ्यका लागि सबैभन्दा राम्रो हो
सत्य: कच्चा खानेकुरामा पोषक तत्त्वहरू हुन्छन्, तर पकाएको खाना पनि शरीरलाई आवश्यक हुन्छ। केही खाना पकाउँदा पोषक तत्व घट्न सक्छ, तर केही खाना (जस्तै, टमाटर, गाजर) पकाउँदा पोषण अवशोषण अझ राम्रो हुन्छ। त्यसैले, कच्चा र पकाएको खानाको मिश्रण उत्तम हुन्छ।
८. मिथक: धेरै प्रोटिन खाँदा मांसपेशी छिटो बढ्छ
सत्य: प्रोटिन आवश्यक पोषक तत्व हो, तर अत्यधिक मात्रामा खाँदा यसले मृगौलामा असर पार्न सक्छ। मांसपेशी बढाउनका लागि प्रोटिनको मात्रासँगै व्यायाम पनि महत्वपूर्ण हुन्छ।
९. मिथक: डिटक्स डाइटले शरीरबाट विषाक्त पदार्थ हटाउँछ
सत्य: शरीरको प्राकृतिक डिटक्स प्रणाली (कलेजो, मृगौला) राम्रोसँग काम गरिरहेको छ भने अलग डिटक्स डाइट आवश्यक पर्दैन। स्वस्थ आहार र प्रशस्त पानी पिउँदा शरीर आफैं सफा रहन्छ।
१०. मिथक: कम खानेले तौल छिटो घट्छ
सत्य: अनुचित रूपमा क्यालोरी कटौती गर्दा शरीरमा पोषणको अभाव हुन सक्छ। यसको सट्टा, संतुलित आहार लिने र नियमित व्यायाम गर्ने बानीले दीर्घकालीन रूपमा तौल नियन्त्रण गर्न मद्दत गर्छ।
निष्कर्ष
सोशल मिडियामा फैलिएका मिथकहरूले धेरैलाई भ्रमित बनाउने गर्छन्। सही जानकारी प्राप्त गर्नका लागि विश्वसनीय स्रोतहरू (जस्तै, पोषण विशेषज्ञ, वैज्ञानिक अनुसन्धान) माथि भरोसा गर्नु आवश्यक छ। स्वस्थ जीवनशैली अपनाउन, सही आहार सम्बन्धी जानकारी लिनुहोस् र मिथकहरूबाट बच्न सचेत रहनुहोस्।
SEO Tags:
#NutritionMyths #HealthyEating #SocialMediaMyths #DietFacts #WeightLossMyths #HealthyLiving #FoodFacts #NutritionScience #FitnessTips #NepaliHealthBlog
